BACK    Hildo's Stoommachine index  

 Wilesco    Steamco    Sussex     Jensen    Mamod    Stuart    Klassiekers    Specials    Stoom animaties

Verschillende stoomtechnieken

Stoomtechniek bestaat al sinds eeuwen en het is dan ook geen verassing dat gedurende die tijd er tamelijk veel is geëxperimenteerd in pogingen om tot maximaal rendement te komen voor een specifieke applicatie. Dat voor het leegpompen van een kolenmijn een andere machine ideaal is dan die voor het voortbewegen van een stoomtrein mag duidelijk zijn. Stoomtechniek is in beginsel eenvoudig en dat maakt het bijzonder inzichtelijk. Interessant voor iedereen die geïnteresseerd is in techniek zonder elektronica.

Note: De animaties van verschillende stoomtechnieken komen van de homepage van de eigenaar van de animaties Matt Keveney. Voor nog meer Stoomanimaties, maar ook voor de verbrandings-, raket-, straal- en Stirling (hetelucht) motoren, kunt u terecht op zijn site. Klik hier!

Note: These steam engine animations are from the homepage of the owner Matt Keveney. More Steam animations but also the internal combustion, rocket, jet and Stirling (Hot Air) engines are covered. Visiting his site is recommended. Klick here!

Stoomschuif motor

Dit type motor is zeer gangbaar en deed dienst in fabrieken, als ook in stoomlocomotieven van begin 1800, en zelfs tot op heden in sommige landen. Ook in Nederland is de stoomloc tot in de vijftiger jaren gebruikt, zolang is het dus helemaal nog niet geleden!

Het principe van deze motor is dat de cilinder aan beide zijden afgesloten is. De zuiger beweegt hierin heen en weer en kan zodoende een arbeidsslag afgeven tijdens zowel de rechts als links afgaande beweging. De op de animatie afgebeelde stoomschuif, bovenop de cilinder, laat 'verse' stoom (rode balletjes) de cilinder ingaan aan de goede kant van de zuiger. De afgewerkte stoom wordt door de uitlaat afgevoerd (groene balletjes). De afgewerkte stoom geeft de typerende 'puf' als een stoomloc wegrijdt. Omdat elke stoommachine een dood punt heeft op de onderste en bovenste zuigerstand, en dus op dat moment geen kracht kant ontwikkelen, is een tweede motor gemonteerd die z'n zuiger 90° verder heeft staan. Een stoommachine heeft nu eenmaal geen koppeling zoals een normale verbrandingsmotor. Dit noemt men zelfstartend en dat is wel zo handig bij een stoomlocomotief.

Watt beam motor

Deze illustratie laat een beam (balans) motor zien die voornamelijk in fabrieken werd ingezet voor de aandrijving van apparatuur. Deze machines konden soms gigantische proporties bereiken. De cilinder werkte gewoonlijk, net als bij de stoomlocomotief, via het stoomschuifprincipe. Bij de Beam motor was het belangrijk om de de zuiger niet zijdelings te belasten om overmatige slijtage van de bovenste cilinderafdichting door de drijfstang te voorkomen. Dit probleem werd op verschillende manieren aangepakt en hierboven ziet u er eentje van. Simpel, ingenieus en een genot om naar te kijken vindt Hildo. Ja, Hildo wil ook een model beam motor bij zijn verzamelingetje... later.

Grasshopper balans motor

Dit lijkt op de hier bovenstaande Watt Beam motor. De naam Sprinkhaan Beam komt omdat het op de achterpoot van een sprinkhaan lijkt. Je moet er maar op komen hè?

Oscillerende stoom motor

De simpelste uitvoering van een stoommachine en daarom veel gebruikt bij de goedkopere modelstoommachines. In de animatie is deze oscillerende motor uitgevoerd met een dubbelwerkende zuiger, in de goedkope stoommachine versie is hij enkelwerkend en zal de cilinder aan de drijfstang zijde gewoon open zijn en wordt alleen stoom toegevoerd aan de bovenzijde.

Het principe van deze motor is erop gebaseerd dat de cilinder zelf de stoomschuif is.Er zit een enkel gat in de cilinder die tijdens de arbeidsslag de verse stoom (rode bolletjes) via het linker gat naar binnen laat en tijdens de uitlaatslag, via het rechter gat, de afgewerkte stoom afvoert (groene bolletjes). Echt effectief wordt niet met de stoom omgegaan en de timing is slecht aan te passen. Een hoog rendement zit er niet in. Toch zijn dit soort machines in het begin ook nog wel voor industriële doeleinden ingezet.

Newcomen motor

Dit vindt Hildo een geweldige motor. Het is een stoommotor die door Thomas Newcomen werd gepatenteerd in 1705. Dit systeem wordt algemeen gezien als de eerste moderne stoommotor. In tegenstelling tot een gewone stoommotor werkt deze machine niet echt op de gasdruk van de stoom. In deze vroege tijden waren stoomketels nog niet je van het en aldus tamelijk gevaarlijk wegens de mogelijkheid van exploderende stoomketels. De Newcomen werkt volgens een volledig ander principe, met een lage stoomdruk, en werd gebruikt om water uit de mijnen in Engeland te pompen.

Het principe van deze motor is dat er water wordt gekookt, en de stoom onder lage druk de cilinder in wordt gelaten. Als de zuiger zich op het bovenste punt bevindt wordt de stoomtoevoer afgesloten en tegelijkertijd een hoeveelheid water in de cilinder gesproeid. De gloeiend hete stoom koelt af en krimpt. Dit zorgt voor een vacuüm die de zuiger naar beneden trekt. De arbeidsslag! De atmosferische druk om ons heen drukt dus de zuiger naar beneden en daarom wordt de Newcomen ook wel atmosferische motor genoemd. Dit is een stoommachine die Hildo zeker wel in zijn verzameling zou willen hebben!